• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar

Dwars door Amsterdam-Oost .......

  • Verhalen
  • #Dwars door de buurt
  • De Eenhoorn
  • Dappermarkt
  • Uitgelicht
  • Laatste nieuws

Stiekem synagogebezoek

19 maart 2022 door Jo 1 Reactie

1927-1962
Door: Jan van Deudekom (1926-2008) had lange tijd een bakkerij in de Willem Beukelsstraat en verzamelde alles wat met de Watergraafsmeer en Amsterdam Oost te maken had.

Eerste steenlegging voor de Nederlands-Israëlitische synagoge door opperrabijn A.S. Onderwijzer – 1927 – Foto: Beeldbank Amsterdam – Alle rechten voorbehouden

Op 6 september 1928 werd de synagoge aan de Linnaeusstraat ingewijd. Een comité van buurtbewoners had geld bijeengebracht voor de fraaie gebrandschilderde ramen, naar ontwerp van Leo Pinkhof. Omdat veel joden in die periode uit de binnenstad wegtrokken naar de nieuwe wijken, was daar grote behoefte aan synagoges. Aan het Jacob Obrechtplein was in datzelfde jaar ook al een synagoge ingewijd.

Synagoge – 1962 – Foto; Beeldbank Amsterdam – Alle rechten voorbehouden

In de Transvaalbuurt kwamen veel joden te wonen uit krotwoningen rondom het Waterlooplein. Beter gesitueerde joden trokken naar Plan Zuid of de Watergraafsmeer. Als jongetje uit die laatste buurt had ik veel joodse vriendjes. Dikwijls werd me gevraagd op sabbat handelingen bij hen thuis te verrichten die zij dan niet mochten doen, zoals het licht aansteken. Ook probeerde ik eens met een joods vriendje mee naar binnen te gaan in de sjoel (synagoge) aan de Linnaeusstraat. Boven aan de trap gekomen werd ik eruit geplukt met de mededeling: ‘Ga jij maar buiten spelen.’ Enige tijd later probeerde ik het weer, nu kreeg ik ‘Sodemieter op’ te horen. Maar toen had ik door waarom ik eruit gepikt werd: ik had geen petje op en de joodse jongens wel. De volgende keer, met pet, lukte het wel binnen te komen. Maar ik zat me algauw te vervelen omdat ik de dienst uit onwetendheid niet kon volgen. De eentonige zang van de voorzanger kon me ook niet zo bekoren. Ik ben netjes tot het eind van de dienst blijven zitten, maar had er geen behoefte aan er nog eens binnen te gaan.

Interieur – Foto: Jan van Deudekom – Alle rechten voorbehouden

Tijdens de vreselijke oorlogsjaren stond het gebouw leeg. Na de bevrijding kwam men weer bijeen in een bijgebouw van de sjoel, maar de weinige joden die de oorlog hadden overleefd konden de exploitatie niet meer opbrengen. In 1956 was de laatste dienst en in 1962 werd het prachtige, statige gebouw afgebroken. De gebrandschilderde ramen en het mooie koperen hekwerk van de vrouwengalerij waren toen al geschonken aan een synagoge in Israël.

Leo Pinkhof (1898-1943) – Alle rechten voorbehouden

Een prijsvraag die het stadsdeel Oost/Watergraafsmeer in 2006 uitschreef, leverde veel verhalen op over de beide synagoges aan de Linnaeusstraat. De vraag was welk gebouw was afgebeeld (dat was de oude synagoge) en welke herinneringen mensen daaraan hadden. Dit is een ingekorte versie van een van de opgestuurde verhalen.

Categorie: Verhalen

Lees Interacties

Reacties

  1. ingrid vos zegt

    30 mei 2022 om 18:21

    Ooit haalde mijn vader en ik de heerlijke matzot!

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

Wat vind je hier?

De website Dwars door Amsterdam-Oost is nieuw en is een onderdeel van Stichting Vrienden van Watergraafsmeer. Dwars door Amsterdam-Oost verzamelt verhalen die betrekking hebben op dit stadsdeel, uitgezonderd de Watergraafsmeer, d.m.v. diverse rubrieken die gewijd zijn aan o.a. de Transvaalbuurt, de Dapperbuurt enz. Heb je ook iets dat geschikt is voor deze website laat het ons weten. Ons e-mailadres is: vriendenvanwatergraafsmeer@gmail.com

Recente berichten

  • Zwangerschapsgym in de buitenlucht
  • Theater op de Dappermarkt
  • De broers van het Mondriaankwartet
  • Helpen bij de laatste fase
  • Avonturen op de schooltuin

Sponsors van onze site

Stichting VvWGM - K.v.K. nr.: 68593341

Vrienden waarmee wij samenwerken:

#Dwars door de buurt

‘Het leven doet gekke dingen met je’

Bron: #Dwars door de buurt – editie 221 Enthousiast door de Leesclub XL die Linnaeus boekhandel online aanbood volgde ik de eerste bijeenkomst van een drietal leesclub-avonden: bespreking van de zes genomineerde boeken voor de Libris Literatuurprijs 2021. Er was ruimte voor interactie en ik was gelijk getroffen door het enthousiasme en de deskundigheid waarmee […]

Meer berichten uit deze categorie

Dappermarkt

Meer dan negentig jaar piepers op de Dappermarkt

Bron: De Telegraaf – oktober 2016 Negentig jaar piepers op de Dappermarkt – Derde generatie Koster uniek met aardappelkraam

Meer berichten uit deze categorie

Categorieën

  • #Dwars door de buurt
  • Dappermarkt
  • De Eenhoorn
  • Laatste nieuws
  • Uitgelicht
  • Verhalen
  • Mail
  • Facebook
  • Twitter

Copyright © 2023 · Dwars door Amsterdam-Oost