Bron: Rogier Schravendeel
De geschiedenis van de Dapperbuurt – deel 02
De Polder
Het dorpje Oetewaal lag vlak bij de huidige Dapperbuurt, maar waar de Dapperbuurt nu ligt is vele eeuwen uitsluitend polder met een aantal boerderijen geweest. De polder is waarschijnlijk ontstaan in de dertiende eeuw, toen de zeedijk (Zeeburgerdijk met in het verlengde de Diemerzeedijk) werd aangelegd. De polder werd omringd door zee aan de noord- en oostkant, de Diemermeer (waarschijnlijk ontstaan vanwege een dijkdoorbraak ca. 1200) aan de zuidkant en de Amstel aan de westkant.
Ondanks de verplichte dijkinspecties door o.a. bewoners van Oetewaal en Diemen, breekt de dijk regelmatig door en loopt de polder onder. Dit gebeurt bijvoorbeeld in 1422, waarbij en passant het Nieuwe Diep ontstaat. Ook liggen er wat braken in de polder, resultaat van eerdere dijkdoorbraken. In 1651 is voor het laatst sprake van een (zeer ernstige) dijkdoorbraak. Hierbij wordt het dorpje Oetewaal praktisch van de kaart geveegd. Ook loopt de sinds 1624 drooggelegde Watergraafsmeer (Diemermeer) weer half vol water.
In de vruchtbare polder zijn onder andere lakenspannerijen te vinden, weilanden en groentetuinen. De polder wordt bemaald door een molen die nabij het Nieuwe Diep staat. Er zijn wat grotere sloten in, zoals de Mouthaansloot en de Molenwetering, en er liggen boerderijen. Juist buiten de Muiderpoort wordt na de vierde uitleg het zogenaamde Muiderbos aangelegd. Dit bos is min of meer tussen het huidige Tropenmuseum en de Watergraafsmeer gelegen en wat er nog van over is, verdwijnt uiteindelijk eind negentiende eeuw voor het Tropenmuseum. In het oosten van de polder ligt het gehucht Outersdorp, vlakbij wat vanaf het begin van de achttiende eeuw de Joodse Begraafplaats wordt.
Herberg Zeeburg is de plaats waar vee van overzee wordt aangevoerd en waar men kan ontspannen na een wandeling. Er zijn nog meer ontspanningsoorden aan de dijk, zoals Herberg ’t Vosje iets dichter bij Amsterdam, en de Roomtuintjes, Schoon Zigt en de Oranje Boom waar vandaag de dag de Dapperbuurt is gelegen. Deze laatste gelegenheden bevinden zich vooral langs de Oetewalerweg, de tegenwoordige Linnaeusstraat.
Langs de Amstel loopt het Weesperzandpad naar Weesp. Ook hier vertoeven de Amsterdammers graag. Er zijn buitenhuizen en vele herbergen. Later staan hier ook vele fabrieken, waaronder grote brouwerijen.
Ingrijpend is de onteigening van een strook grond in 1839, voor de aanleg van een spoorlijn naar Keulen. Hiervoor wordt het Weesperbos bij de Weesperpoort verwijderd en het grote Weesperpoortstation wordt gebouwd en geopend in 1843. De uitbreidende gemeente Amsterdam begint een steeds grotere belangstelling te krijgen voor de polder. In 1864 wordt ter plekke van het Muiderbos de Oostelijke Begraafplaats aangelegd, die later zal verhuizen naar de Watergraafsmeer. Wanneer in 1874 de Oosterspoorlijn actief wordt, die vanaf het Westerdokseiland dwars door de polder naar het zuiden voert, is de gedachte aan planmatige woningbouw in de polder al een tijdje levend. In 1873 krijgt een particulier toestemming een eerste straat aan te leggen. Dit wordt de Wagenaarstraat. De nieuwe buurt gaat het Muiderpoortkwartier heten. De buurt zal verder worden ingericht volgens het gemeentelijk Plan Kalff uit 1875.
Voor nog 2 verhalen over de geschiedenis van de Dapperbuurt ga naar
► Geschiedenis van de Dapperbuurt, deel 1 Oetewaal
► Geschiedenis van de Dapperbuurt, deel 3 Muiderbos
Geef een reactie