Als je wel eens door Amsterdam gefietst hebt, ben je er ongetwijfeld langs gekomen: de kleine brugwachtershuisjes aan het water. Sommigen gaan helemaal op in de wijk, anderen vormen juist een contrast met de omgeving. Sinds 2018 is het mogelijk om te overnachten in deze kleine stukjes erfgoed. De oplevering van het laatste huisje aan de Berlagebrug staat gepland voor 2021.
De karakteristieke brugwachtershuisjes boden tot niet al te lang geleden een onderkomen aan de brugwachters van Amsterdam. Vanuit de hoge huisjes hadden de brugwachters een goed overzicht over het water. In de huisjes konden ze schuilen voor de regen en wind, of gewoon even rustig hun boterham opeten. Maar hier waren ook de bedieningspanelen aanwezig om de brug voor grote schepen te openen en vervolgens weer te sluiten.
Tegenwoordig worden steeds meer bruggen bestuurd via een centraal besturingssysteem op het hoofdkantoor van Waternet. Camera’s hebben het werk van mensen overgenomen. De oude brugwachtershuisjes verloren de afgelopen jaren één voor één hun functie, dus werd in 2009 bekendgemaakt dat de huisjes vrij zouden komen. Ondernemers Suzanne Oxenaar en Otto Nan, oprichters van het Lloyd Hotel, wisten de gemeente te overtuigen van hun plan: een nieuw hotelconcept, verspreid over 28 verschillende locaties door de stad.
Het plan slaagde en de brugwachtershuisjes werden in samenwerking met de Amsterdamse architecten Space&Matter en projectontwikkelaar Grayfield omgetoverd in kleine hotelsuites: ‘SWEETS Hotel’. De kleine stukjes industrieel erfgoed bleven aan de buitenzijde hetzelfde, maar werden aan de binnenkant verbouwd tot mini suites, van alle moderne gemakken voorzien. In maart 2018 openden de eerste 11 Sweets hun deuren voor gasten. De oplevering van het laatste huisje aan de Berlagebrug staat gepland voor 2021.
Bijzondere bouwwerkjes
Geen huisje is hetzelfde. De in totaal 28 brugwachtershuisjes komen allemaal uit verschillende perioden en dat is terug te zien in de bouwstijlen. Het oudste huisje stamt uit 1673 (de Amstelschutsluis), de jongste uit 2009 (het Haveneiland op IJburg).
Zeven van de huisjes zijn ontworpen door Piet Kramer (1881-1961), die begin twintigste eeuw esthetisch adviseur van de afdeling Bruggen bij de Dienst Publieke Werken van Amsterdam was. Hij ontwierp zijn brugwachtershuisjes in de stijl van de Amsterdamse School, met bakstenen muren, witte kozijnen en bijzonder gevormde daken. Geheel in harmonie met de wijken waarin ze gebouwd werden.
Na Kramer brak de tijd van functionaliteit aan. In de brugwachtershuisjes die vanaf de jaren vijftig gebouwd zijn, zien we dan ook dat strakkere ontwerpen overheersen. Toen in 1980 de afdeling Bruggen opgeheven werd, kreeg het Ingenieursbureau Amsterdam (IBA) de verantwoordelijkheid over het ontwerp van nieuwe brugwachtershuisjes. De huisjes die in de laatste dertig jaar verrezen, kenmerken zich door rechte lijnen, kunststof muren en een haast zwevende positie boven het water. Heel efficiënt, maar in de ogen van sommigen wellicht minder aantrekkelijk.
Slapen in een sluis
Het oudste brugwachtershuisje van SWEETS Hotel is gelegen aan de Amstelschutsluis. Dit sluiscomplex stamt uit 1673 en is ontworpen door Joannes Hudde (1628-1704), befaamd wiskundige en burgemeester van Amsterdam. Het bestaat uit verschillende sluizen, een sluismeesterkantoor en drie dienstgebouwen. Bij de sluizen werd tol geïnd van schepen die Amsterdam binnenvoeren. Daarnaast hielpen de sluizen bij het verversen van het water van de Amstel en de aangrenzende grachten, die in deze tijd zwaar vervuild waren.
De Sweet bevindt zich in het voormalige sluismeesterkantoor op een eiland in het midden van de Amstel. Het is alleen bereikbaar per boot, een privé-sloep met kapitein hoort dan ook bij een overnachting. Net als een ontbijtje, dat ’s morgens per boot naar je voordeur gebracht wordt – een extraatje dat de andere suites van SWEETS Hotel missen. Dat reflecteert dan ook in de prijs: een nachtje in de oudste Sweet begint bij € 950,00 (de andere suites zijn vanaf € 120,00 per nacht iets bereikbaarder). Maar dan krijg je ook wel een unieke plek om te slapen, met uitzicht op de Magere Brug en theater Carré. Nog even doorsparen dus.
Tekst: Sarah Remmerts de Vries
Geef een antwoord