Stilstaan bij verlies in Nabestaandencafé

Bron: #Dwars door de buurt – editie 237

Mariek van Diemen en Jeanine Okkerse startten 12,5 jaar geleden op De Nieuwe Ooster (DNO) met het Nabestaandencafé. Elke laatste zondag van de maand zijn mensen die rouwen welkom in café Roosenburgh, direct naast de ingang van de begraafplaats. ‘We hebben in al die jaren nog niet één zondag gemist.’

Laagdrempelig, vrijblijvend en bedoeld voor iedereen die iemand heeft verloren, recent of langer geleden. Met elke keer een ander thema om over te praten en na te denken. De formule van het Nabestaandencafé is bedacht door DNO in samenwerking met Mariek van Diemen.

Zij vertelt: ‘Ik werk in de zorg en deed destijds ook vrijwilligerswerk in café Roosenburgh. Op een dag raakte ik in gesprek met Mischa Smeding van de begraafplaats over het idee van een Nabestaandencafé. Want dat bestond nog niet. De Nieuwe Ooster wilde het graag aanbieden aan nabestaanden. Kort daarna kwam Jeanine op mijn pad en we besloten er samen invulling aan te geven.’

Jeanine Okkerse: ‘Ik werkte destijds bij een stichting voor ex-psychiatrische patiënten en ex-verslaafden. Het idee sprak me aan. Veel mensen beleven rouw in familiekring of met vrienden. Maar soms is er geen tijd voor rouw, of je merkt dat mensen in je omgeving er na een tijdje niet meer over praten. In het Nabestaandencafé kun je weer even stilstaan bij je verlies. Dat voelt ook als een eerbetoon voor de dode.’

Clichés
De twee begeleiders bereiden het Nabestaandencafé elke maand voor. Jeanine: ‘Als iedereen aan de koffie of thee zit, gaat de deur dicht. Er komen tussen de 10 en 25 bezoekers, dat wisselt. De groep is heel divers, jong en oud, uit Amsterdam of ver daarbuiten. Wij kiezen elke maand een thema, bijvoorbeeld: Wat doet rouw met je lichaam? of Hoe ga je om met clichés? Soms vinden we cliché-opmerkingen vervelend, je voelt je bijvoorbeeld miserabel na de dood van je partner en iemand zegt: gelukkig heb je de kinderen nog. Maar clichés hebben wel degelijk nut en mensen zeggen zoiets uit een goede intentie.’

Mariek: ‘We stellen vragen zonder de antwoorden te geven. Want mensen kunnen meer dan ze zelf denken, dat antwoord komt vanzelf. Door in kleine groepjes te praten, kom je tot nieuwe inzichten. Als je rouwt, ligt de tunnelvisie op de loer. Door de verhalen van anderen wordt een nieuw perspectief geboden. Mensen kunnen weer verder.’

Herkenning
Soms wordt een gastspreker uitgenodigd, een auteur of dichter en zo nu en dan een zanger. ‘Na de pauze komen we weer allemaal bij elkaar. Natuurlijk valt er wel eens een traan, dat mag. Maar er wordt ook veel gelachen. Het gaat ons vooral om de herkenning en de erkenning. We hopen dat mensen iets lichter weer naar huis gaan.’

Het Nabestaandencafé is elke laatste zondag van de maand van 11.00 uur tot 13.00 uur in een afgeschermde ruimte van café Roosenburgh, Kruislaan 124 (hoofdingang DNO). Er is een vrije inloop, maar mensen die zich aanmelden krijgen het programma via de mail. #
Het mailadres m.smeding@amsterdam.nl

Trudy Admiraal