Op heterdaad naar de Zorgstraat

Bron: #Dwars door de buurt – editie 248

Vanwege de toenemende overlast van daklozen en junks in park en op straat doet onze wijkagent eens in de maand mee met een samenwerkingsproject van de politie met zorgpartners, de ‘Zorgstraat’. Vandaag is het weer zo ver. Politiemensen gaan op jacht, maar wel op een  bijzondere manier.

Het idee is geboren uit frustratie van de politie en diverse zorginstellingen. De politie die tijd noch middelen heeft om deze mensen goed te helpen en de zorg die kampt met bezuinigingen en wachtlijsten. Vandaar vandaag project ‘Zorgstraat’. Vertegenwoordigers van GGD, Jellinek (GGZ-verslaving), Veldwerk (maatschappelijke opvang  door straathulpverleners), WPI (hulpverleners rond Werk, Participatie en Inkomen) en de AVIM (Vreemdelingen politie) proberen deze dag direct, voor door de politie aangehouden personen, zorg te regelen. Zij zitten klaar op het politiebureau en hebben een directe lijn met de politiemensen op straat, wanneer die mensen op heterdaad betrappen. Het gekozen handelingsgebied wordt het Oosterpark met de achterliggende Boerhaavebuurt. Maar ziet men daarbuiten een verdachte van een strafbaar feit dan wordt ook opgetreden.

Briefing
De Operationeel Coördinator (OPCO) van vandaag houdt eerst een briefing. Rondom hem zit aan een grote tafel een veertigtal collega’s en ook Dwars, die na het ondertekenen van toestemmings- en zwijgplichtformulieren dit mag volgen. Er wordt een strak script gehanteerd, al is er ook ruimte voor een grapje. Iedereen is aandachtig en staat in de doe stand. Kort wordt nog even het doel uitgelegd: verdachten of strafbaren aanhouden waar je kunt en via de portofoon voorleggen aan de zorgpartners. En indien mogelijk de gemotiveerden meenemen naar het bureau voor onmiddellijk contact met hen.

Startsein
Voor de onervaren nieuwe agenten wordt nog even een dia vertoond van de meest voorkomende strafbare feiten, zoals bijvoorbeeld ordeverstoring, rondlopen met messen/steekwapens, openlijk harddrugsgebruik, bedelen, prostitutie, vernieling, diefstal, dealen en alcoholgebruik in het park dat door Femke Halsema tot overlastgebied is verklaard. Daarna geeft de OPCO iedereen een rol. Een aantal moet op de fiets, anderen lopend of in auto’s of busjes en dan nog een stel in burger. Iemand roept: ‘Nienke, jij misschien?’ Zij: ‘Nee joh, iedereen kent me toch!’ Alom gelach. Weer anderen zijn voor de binnendienst en baliewerkzaamheden. Tot slot worden nog even aan de hand van vertoonde foto’s bekende verdachten doorgenomen en de laatste weetjes over hen uitgewisseld. De ervaren collega’s blijken van de meesten op de hoogte. Dan geeft de OPCO het startsein en in een mum van tijd stapt iedereen op om zijn klus te gaan klaren.

Speurend op de fiets
Het is een ware happening. Dwars kan Nienke en Daan bijna niet bijhouden – zo snel als ze heen en weer al speurend rondfietsen. Kiezen ze de achterkant van het Oosterpark, dan scheren ze opeens terug naar de voorkant. Nienke: ‘Als iemand van ons iets verdachts ziet, wordt dat gemeld via onze portofoon en dan kun je zomaar opeens een andere kant kiezen. – Wacht even – daar zie ik die bedelaar,…. kom.’ De man in kwestie ziet er nog redelijk uit. Nienke: ‘Dag meneer, ik zag u bedelen, dat is verboden.’ De man reageert verbaasd. Nienke: ‘Van collega’s hoorde ik dat u al vaker bent gewaarschuwd, dus helaas moet ik u nu een 24 uurs gebiedsverbod en boete geven. – Terwijl ze dit afhandelt – U heeft al een zorgverlener, weet ik, dus neem daar gauw contact mee op.’ Hij druipt af. Nienke: ‘We belden al maar hij heeft dus gewoon passende zorg, vandaar!’  We fietsen door en zien een jonge man even later op een bankje een biertje drinken. Daan: ‘Ach meneer, lekker hè, maar wist u dat dit hier verboden is, kijk die borden daar!’ De man had geen idee. Zijn verhaal, dat ie even wilde ontspannen na een drukke werkdag in de bouw, leek overtuigend. Hij leegde onmiddellijk braaf zijn blikje. Nienke: ‘Ach dat is nu jammer, want even buiten het park mag het wel. Onthoud dat voor de volgende keer.’ Iedereen lacht en de man vertrekt na een hartelijke begroeting.

Dealer in bosjes
Via de agenten in burger racen we even later naar een groepje samenscholende daklozen. Nienke en Daan kennen een aantal wel en beginnen een praatje. Ondertussen speuren ze naar een dealer die daar in de bosjes zou zitten. Ze kunnen niet zien dat aan de andere kant een passerende, gehavende man vliegensvlug zijn tas met bierblikjes leeggooit. Einde verhaal: dealer is alweer gevlogen en de blikjesman ook. Nienke: ‘Daarom is die portofoon zo belangrijk – lachend – wij hebben nog altijd geen ogen in ons achterhoofd.’

Ogenschijnlijk onschuldig
Als we doorfietsen zien we even verderop op een bankje een voor Nienke bekend stelletje zitten, ogenschijnlijk onschuldig saam gekleumd onder een soort matrasonderdeken. Nienke: ‘Koud hè! Wat gaan jullie doen vandaag?’ De vrouw, redelijk verzorgd en intelligent ogend, antwoordt met hevige trekkingen rond haar mond. Ze wilden er even uit en gelukkig is het nu droog en rusten ze wat. De man lacht en begroet de agenten charmant. Nienke veinst dat ze hen gelooft en raadt aan gauw naar huis te gaan. Tegen Dwars: ‘Ze zijn echte junks en zij is een schatje maar we hebben reden te denken dat hij gewelddadig naar haar is. Straks moeten we nog maar even kijken waar ze uithangen, ze doen nu niks verkeerds.’

Dubbel fouilleren
En ja hoor, eindelijk stuiten we via collega’s in burger op een man die openlijk drugs aan het gebruiken is. Nienke, aardig: ‘Spreekt u Nederlands?’ De man gebaart van niet, maar werkt wel mee. Nienke bespreekt in het Engels wat ze ziet en haalt hem – misschien uit compassie? – over om mee te gaan naar de zorgpartners. Al een paar minuten later komt een politiebusje aangereden met wel vier collega’s. Ondertussen zijn Daan en Nienke naar de straat gelopen en fouilleren de man. Snel daarna gaat hij gelaten mee de politiebus in en weg zijn ze. Nienke: ‘Zo meteen op het bureau wordt hij nog een keer gefouilleerd en vragen we hem in een klein toilethokje om ook nog een plas te doen, waarna wij daarna de toilet doorspoelen ter check of ie niets heeft weggegooid. Pas daarna gaat de desbetreffende zorgverlener hem in een van onze dagverblijven binnen het politiebureau spreken.’

Elke stakker
Als we teruggaan, komt een jonge sympathieke vrouw op Nienke af en wijst haar op het bankje van verderop met het junkie stel. Nienke: ‘Ik wist het, heel fijn dat u het laat weten.’ We racen erheen. Daar aangekomen zit het stel met hun stalen basepijpjes onder de deken te gebruiken. De man, nu pissig, loopt woedend rond, de vrouw excuseert zich stamelend. Nienke doet erg haar best de vrouw mee te krijgen naar de zorgpartners, maar ze wil niet. Uiteindelijk krijgt het stel een boete en gebiedsverbod. Nienke gaat de komende tijd proberen de vrouw apart te spreken.

Dwars hoort later dat er nog een gebruiker in een portiek heeft willen meewerken. Nienke: ‘Ze is gezien door de spoedeisende psychiatrie. Ik heb niet veel illusies, maar ben al blij met elke stakker die de weg naar de zorg vindt. #

Carolien Gevers