Bron: #Dwars door de buurt – editie 223
Kunstwerken van kinderen verdienen een podium. Dit is al jarenlang het motto van Machtelt van Thiel, oprichter-directeur van Stichting Kunsteducatie De Rode Loper op School, aan de Tweede Oosterparkstraat 26 in Oost. Nu komt dit podium er in de vorm van de KinderKunstBiënnale, in Oba Oosterdok van 17 september tot en met 31 oktober.
Machtelt vindt dit de kers op de taart voor alle Amsterdamse kindkunstenaars, die hier binnen projecten van de stichting aan mee hebben gewerkt: ‘Het sluit naadloos aan bij onze visie dat je de creatieve vermogens van kinderen moet stimuleren door ze op een speelse manier met kunstenaars in aanraking te brengen.’
De Rode Loper wordt uitgerold
Rond 2000 werd van Thiel, als docent drama en poëzieschrijver een bekende in de wereld van cultuureducatie, door het stadsdeel Oost/Watergraafsmeer gevraagd om een Kunstfestival op te zetten. Het culturele aanbod in Oost zou vooral gebracht moeten worden bij groepen, die er niet vanzelf mee in aanraking komen. Meteen betrok ze er Mick Witteveen bij, bekend van onder meer de Kunstbende. Én de scholen. Kinderen moeten van jongs af aan in hun eigen buurt met kunst in aanraking komen, wist van Thiel vanuit haar jarenlange ervaring bij de KinderKrant. Ook buurthuizen en culturele instellingen als het Tropenmuseum en de IJsbreker werden erbij betrokken. Al gauw werd gekozen voor de naam De Rode Loper, omdat dit beeld in elke cultuur bekend is. Iets dat je uitrolt om te laten zien dat je hooggeëerd publiek welkom is. En een functionele naam, omdat culturele instellingen letterlijk een rode loper kunnen uitrollen bij evenementen.
Uiteindelijk werd in 2005 de Stichting Kunsteducatie De Rode Loper op School een feit, met financiële steun van het stadsdeel en vanaf 2017 het Amsterdams Fonds voor de Kunsten. Machtelt heeft als directeur projectleider Wendeline Thole en project- coördinator Olga Knetsch aan haar zijde. ‘Waar een vraag voor het opzetten van een Kunstfestival niet toe kan leiden. Het maakt me nog steeds enthousiast wanneer ik bedenk dat we op veel Amsterdamse basisscholen kunstlessen verzorgen in samenwerking met een paar cultuurcoaches en wel 35 freelance kunstenaars. We brengen kinderen letterlijk in aanraking met theatermakers, dansers, muzikanten en beeldend kunstenaars, zodat ze hun mogelijkheden en talenten kunnen onderzoeken. Door nauw contact te onderhouden met de cultuurcoördinatoren, die tegenwoordig elke school heeft, zien we het ook als onze missie om er buiten de muren van de school mee door te gaan.’
Projecten
‘Zo zijn we er trots op dat op basisschool De Kaap een naschoolse gitaarcursus is gestart, nadat kinderen van de muziekdocent een introductie-les hadden gekregen. Of hoe kinderen bij de jaarlijkse Keti Koti viering een eigen kinderherdenking hebben met teksten die zij in de lessen hebben gemaakt. Ook werkten we samen met Museum Tot Zover en begraafplaats De Nieuwe Ooster aan een project rond ‘afscheid nemen’. Kinderen schreven woorden op steentjes over dingen die hen dierbaar waren, maar waar ze afstand van moesten doen. Bijvoorbeeld een vriendinnetje dat verhuisd was of een lievelingsdier. Met natuurlijke materialen, zoals takjes en blaadjes, maakten ze kunstwerkjes op een open plek in het gedenkpark. Ze moesten hun steentje er achter laten. Dat was soms niet makkelijk, maar leerde hen wel uitdrukking te geven aan hun gevoelens.’
Machtelt noemt ook een project dat werd geëxposeerd in de centrale hal van het OLVG Oost. Het ging om etsen, foto’s en teksten van kinderen, waarin ze lieten zien hoe ze naar hun buurt kijken. En dan is er nu als klap op de vuurpijl deze KinderKunstBiënnale, waar alle werken zijn gemaakt door Amsterdamse kinderen.
De Biënnale
De kunst die er wordt getoond is gemaakt door kinderen van 4 tot 12 jaar. ‘Zij zijn kunstenaars met een onbevangen blik op de buitenwereld,’ aldus Machtelt. ‘Het is een ongebreidelde fantasie, die we als stichting altijd al koesterden. We tonen de originele blik van kinderen buiten de muren van de school aan een breed publiek. Ze nemen ons mee naar vijf werelden: Amsterdam, mijn stad, over burgerschap en identiteit, de Wonderkamer, over onder andere de natuur in de stad, Stromend Blauw over het erfgoed en Amsterdam als waterstad, Dit ben ik – dit zijn wij, en Toen, Nu en Straks over herdenken en vieren. Voor de scholen hebben we een programma waarbij we dagelijks kinderen ontvangen die de helft van de tijd samen met kunstenaars in een workshop kunst maken, aansluitend bij de vijf thema’s, en de andere helft van de tijd met een rondleider kijken naar alle kunstwerken die er zijn tentoongesteld.’
Dit ben ik – dit zijn wij
Machtelt laat foto’s van het beeldmerk van de KinderKunstBiënnale zien, die kinderen van basisschool De Kraal samen met kunstenares Guda Koster hebben gemaakt. In de kunst die Guda maakt zijn nooit gezichten te zien. De eerste les kwam ze zelf zo als levend kunstwerk in de klas. De kinderen konden niet zien wie of wat ze was. Zo leerden ze kijken op een andere manier. Ze werden uitgedaagd om te ontdekken wat ze zagen, zonder afgeleid te worden door gezichtsuitdrukkingen die kunnen leiden tot oordelen. Vervolgens gingen kinderen daarna zelf dit soort figuren maken. Er volgden gesprekken over ‘wie ben ik?’ en ‘wie ben jij?’. Kinderen worden zich op deze manier meer bewust van hun identiteit en doen ontdekkingen. Zoals Amir van acht: ‘Eigenlijk zit in al onze breinen een beetje kunst’. Ook is er gewerkt met een modeontwerper die foto’s heeft gemaakt van kinderen die zich uitdosten met de prachtigste sluiers, papieren zakken en lampen op hun hoofd of versiersels aan hun oren. Alles kon en niets was gek.’
Wat is er mooier dan kinderen die ons laten zien hoe kunst het leven leuker maakt! #
Carolien Gevers
Geef een reactie