• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar

Dwars door Amsterdam-Oost .......

  • Verhalen
  • #Dwars door de buurt
  • Ansichten
  • Dappermarkt
  • Uitgelicht
  • Laatste nieuws

Anthoon Kroes en de gedenksteen op het stoomgemaal in het Flevopark

9 juli 2023 door Jo Reageer

1825 – 2023
Door: Jo Haen

Bronnen:
 ► Stadsherstel
► Informatie van Ton Scheepmaker geboren op de Ringdijk 28 rechter gedeelte, in 1938 verhuisd naar Archimedesweg 93 huis. Hij bezocht de kleuterschool Trifosa, kleuterschool Duinviooltje op het Galileiplantsoen, bezocht daarna de Watergraafsmeerse Schoolvereniging (vanaf 1939), 5-jarige HBS Mauritskade en TH Delft. Hij was getrouwd met Wilhelmina (Wil) Antoinette Johanna Navis (1934-2022).  Zij woonde in de Ploegstraat.

Het gemaal in het Flevopark, nu Proeflokaal ’t Nieuwe Diep – 2023 – Foto: Jo Haen – Alle rechten voorbehouden

De familie Scheepmaker was familie van A.K. Kroes door het huwelijk van zijn zus Harmina (Trijntje) met Willem Scheepmaker, de grootvader van Ton Scheepmaker. Diverse leden van de familie Scheepmaker zijn naar hem vernoemd.

Wie was Anthoon Kroes?
Geboren in 1825, verliet A.K. Kroes omstreeks 1855 zijn geboorteplaats Kuinre (Ov.) en werd in Diemen ingeschreven als tapper, maar daarna komen we hem tegen als logementhouder en ten slotte als koopman. Zijn voornaam in de geboorteakte is Anthoon, maar hij noemde zich meestal Ant(h)onie Karst Kroes; dat Karst als patroniem, de voornaam van zijn vader. Hij werd een welgesteld en invloedrijk man en bezat grond en huizen onder andere rondom het Nieuwe Diep. Dit gebied, inclusief de regio Zeeburg waar de familie Kroes ook zelf woonde, lag in de gemeente Diemen. Eind 19e eeuw werd het geannexeerd door Amsterdam.

De wind- en watermolen in het Zuiderzeepark – Bron: Stadsherstel – Alle rechten voorbehouden
De fundamenten van de molen waarop het gemaal werd gebouwd – Bron: Stadsherstel – Alle rechten voorbehouden
De gedenksteen – Bron: Stadsherstel – Alle rechten voorbehouden

Als poldermeester legde hij de eerste steen
In de functie van poldermeester legde hij in 1866, in wat nu het Flevopark heet, de eerste steen voor de verbouwing van de Outewaler schepradmolen uit 1630 tot vijzelmolen. Deze molen werd in 1881 vervangen door een stoomgemaal en in 1916 geëlektrificeerd. Dit stoomgemaal werd onder leiding van Willem Frederik Aldolph Beijerinck, een waterstaatkundige die eerder hoogdopzichter was bij de bouw van Gemaal Cruquius aan de Haarlemmermeer, neergezet. Het stoomgemaal met woning is gebouwd in een landelijke chaletstijl. Opgetrokken in donkere baksteen met witte, uitgesneden daklijsten. Het gemaal functioneerde tot 1984, waarna het nog wel werd bewoond; vanaf 2009 is daar de destilleerderij en proeflokaal ’t Nieuwe Diep gevestigd.

Een oude foto van het gemaal in het Flevopark – Bron: Stadsherstel – Alle rechten voorbehouden

Lange en boeiende historie
De regio en ook de molen en het gemaal hebben een lange en uiterst boeiende historie. Deze is veelvuldig beschreven, onder meer in BRONNENBOEK INDISCHE BUURT op Internet en de notitie door de gemaalkenner F.R. de Bruijne Het gemaal van de Outewaler- of Overamstelsche polder, gekregen van de heer Morel van Stadsherstel Amsterdam:  Flevogemaal

Gedenksteen bij het voormalig gemaal
Ton Scheepmaker heeft in 1992 de gedenksteen gezien. De steen was er ook nog in 2006 toen het gebouw, erf en bijgebouwen werden aangekocht door Stadsherstel Amsterdam en deze op de Gemeentelijk Monumentenlijst werden geplaatst. Ook in 2009 na een restauratie van het pand werd de steen nog wel genoemd, maar ook gezien? In 2019 bleek de exploitant van het Proeflokaal niet te weten van een gedenksteen.

Hier zou de gedenksteen zich ergens moeten bevinden, maar helaas…. – 2023 – Foto: Jo Haen – Alle rechten voorbehouden

Gedenksteen praktisch onzichtbaar
De kleindochter Lotte Dijkhuis van Ton Scheepmaker heeft daarop met een medewerker van het Proeflokaal de steen gezocht en gevonden in de zuid-wand van het oude vijzelkanaal tussen het gebouw en het Nieuwe Diep. De steen was praktisch onzichtbaar door begroeiing en aanslag van mos. Door de beheerder Tim Janssens is toegezegd dat de steen zal worden schoongemaakt.

De fundamenten zijn nog te zien – 2023 – Foto: Jo Haen – Alle rechten voorbehouden

P.S. Helaas is de steen anno 2023 nog steeds niet schoongemaakt. Ik heb geprobeerd de gedenksteen te vinden, maar tot nu toe niet gelukt. Ik ga in de komende tijd nog een poging ondernemen en we hopen uiteraard dat de steen die op de gemeentelijke Monumentenlijst staat eindelijk eens wordt schoongemaakt en voor iedereen te zien zal zijn. Er is hierover een schrijven gericht aan Stadsherstel.

Proeflokaal ’t Nieuwe Diep in het Flevopark – 2023 – Foto: Jo Haen – Alle rechten voorbehouden

Categorie: Verhalen

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

Wat vind je hier?

De website Dwars door Amsterdam-Oost is nieuw en is een onderdeel van Stichting Vrienden van Watergraafsmeer. Dwars door Amsterdam-Oost verzamelt verhalen die betrekking hebben op dit stadsdeel, uitgezonderd de Watergraafsmeer, d.m.v. diverse rubrieken die gewijd zijn aan o.a. de Transvaalbuurt, de Dapperbuurt enz. Heb je ook iets dat geschikt is voor deze website laat het ons weten. Ons e-mailadres is: vriendenvanwatergraafsmeer@gmail.com

Recente berichten

  • Muziek in Oost klinkt door in Peru
  • Is het hoogste het beste?
  • Hollandse zomer?
  • Diversen uit WGM in ansichtkaarten
  • Diversen uit Oost in ansichtkaarten

Sponsors van onze site

Stichting VvWGM - K.v.K. nr.: 68593341

Vrienden waarmee wij samenwerken:

#Dwars door de buurt

Buren vertellen hun verhaal in Caveau ‘78

Bron: #Dwars door de buurt – editie 235 Iedereen in de buurt heeft wel een verhaal dat mede-buurtbewoners kan interesseren. Het kan over je hobby gaan, je werk of wat dan ook en je mag het vertellen op je eigen manier. Ondogmatisch, geen pretenties. Met of zonder PowerPoint, met illustraties of zonder. Onder het motto … Lees meer

Meer berichten uit deze categorie

Dappermarkt

Groots afscheid van Willem uit de Dapperbuurt

Bron: AT5.nl De Dapperbuurt in Oost heeft vandaag met een lach en een traan afscheid genomen van een markant persoon: Willem Schaap. Hij woonde ruim 40 jaar in de Dapperstraat. Willem Schaap is onlangs overleden. Zaterdag reed er een rouwauto over de Dappermarkt en bij Café de Lachende Gulden werd een feestje gehouden. “Hij stond … Lees meer

Meer berichten uit deze categorie

Categorieën

  • #Dwars door de buurt
  • Ansichten
  • Dappermarkt
  • Laatste nieuws
  • Uitgelicht
  • Verhalen
  • Mail
  • Facebook
  • Twitter

Copyright © 2023 · Dwars door Amsterdam-Oost