De buurtdominee van Betondorp

Bron: #Dwars door de buurt – editie 233

Margrietha Reinders is de buurtdominee van Betondorp. Ze wil in Betondorp een nieuw christelijk geloof belichamen door het bieden van een luisterend oor en door dichtbij de mensen te staan.

Ze is op eigen initiatief naar Betondorp gekomen en sinds begin december in dienst van de Synode van de Protestante Kerk Nederland. Vandaaruit is zij aangesteld als dominee van de kleinste zelfstandige kerkelijke gemeenschap: Betondorp Bloeit.

Betondorp gaat haar aan het hart en ze weet wat er speelt, omdat ze er zelf dichtbij woont. ‘Wat hebben de oudere en alleenstaande dorpsgenoten nodig om uit het sociale isolement te komen en wie kunnen daarbij helpen als sleutelfiguren uit de buurt’, vraagt ze zich af. Het gebrek aan aandacht voor hun problemen is haar drijfveer om hier aan de slag te gaan.

Nassaukerk
Haar werk als predikant start dertig jaar geleden in de Nassaukerk in de Staatsliedenbuurt. In die tijd stond de buurt slecht aangeschreven door het grote aantal verslaafden, daklozen en verkrotte woningen. Je zou zeggen: geen betere plek voor een kerk om gehoor te geven aan de noden van de geloofsgenoten. Margrietha: ‘Toch duurde het nog enige tijd, voordat de Nassaukerk meer in wisselwerking trad met de buurt. Dat komt ook doordat de kerk in de loop der jaren veel sociale taken en hulpverlening in handen van de overheid heeft gegeven’.

Uiteindelijk ging het roer toch om en begon De Nassaukerk zich meer open te stellen door inloopspreekuren te organiseren, een kringloopwinkel op te zetten en maaltijden uit te delen.

Pionieren
‘Een antwoord op de verdere leegloop van kerken is het herijken van de rol in de samenleving. De sociale missie om de kerk weer het middelpunt te maken van alles wat met liefde, leed, spiritualiteit en saamhorigheid te maken heeft. Landelijk is een koerswijziging ingezet met het opzetten van pioniersplekken. Niet in een kerkgebouw, maar in buurten waar geen kerk aanwezig is, lokaal en kleinschalig. In beweging komen, de wijken in.’ Vanuit die pioniers gedachte is Margrietha naar Betondorp gekomen. Ze gelooft sterk in de kracht van kleine lokale gemeenschappen, waarbinnen mensen naar elkaar omkijken. Haar positie is in financieel opzicht kwetsbaar en ze moet in haar eigen inkomen voorzien.

Betondorp
Van Betondorp is bekend dat religie niet op de voorgrond staat. Hierin speelt de geschiedenis een rol: Betondorp is 100 jaar geleden gebouwd als een arbeiderswijk en een van de eerste buurten met sociale woningbouw. In politiek opzicht was het van oorsprong een ‘rood’ dorp. Ter verheffing van het volk kwam er een centraal gelegen bibliotheek op de Brink, maar gingen kerk en kroeg in de ban.

Sinds kort staat Betondorp op de lijst van ‘beschermd stadsgezicht’, door het besloten dorpskarakter met pleinen, hofjes en veel groen.

Verbinding
Religie staat voor verbinding. Maar hoe maak je de verbinding met een bevolkingsgroep, die van oudsher niet kerkelijk is? Margrietha: ‘Door aanspreekbaar te zijn en contact te zoeken met sleutelfiguren die al met beide benen in de samenleving staan. Door actief en zichtbaar te zijn in de buurt en op te komen voor de allerzwaksten.’ Als voorbeeld noemt zij bakker Ron waar mensen op hun sloffen een broodje komen halen: ‘Hij kent iedere klant persoonlijk’.

‘Mijn missie is het creëren van een plek waar mensen met respect behandeld worden en zich welkom voelen. Mond-tot-mond doet dan de rest. Iedere buurt is anders en het is mijn taak om als buurtdominee goed te luisteren.’

Vieringen
De dominee geeft vorm aan de religieuze boodschap door middel van ‘vieringen’: met het branden van kaarsen voor dierbaren en tijd voor liefde, verdriet en het persoonlijke verhaal. Aandacht voor het levensverhaal, verlichten van het verlies en het delen van ervaringen zorgen voor de religieuze dimensie. In de viering klinkt ook muziek en is er ruimte voor overdenking. ‘Het is niet mijn bedoeling om mensen te bekeren en ik sluit ook niemand buiten. Zingeving is belangrijk, zelfs in Betondorp. Mijn doel is mensen kennis te laten nemen van de mooie verhalen uit de joodschristelijke traditie en het bestaan te verlichten. Maar we delen ook lekkere maaltijden, kijken films en zijn creatief met elkaar.’

Ze maakt zich grote zorgen over de terugloop van het kerkbezoek, maar ziet tegelijkertijd dat veel vrijwilligers uit de buurt de sociale missie van de kerk steunen.

Het pionieren heeft tot gevolg dat er in Betondorp nog geen vaste plek voor de ‘vieringen’ is gevonden. Officieel zijn kerk en staat van elkaar gescheiden en mogen kerkelijke activiteiten niet in openbare ruimtes zoals buurtcentra plaatsvinden . De hoop is gericht op de nieuw te openen huiskamer van het Leger des Heils, waarmee goede contacten bestaan. #

Annette Wiese