Vera Wandelt
Eigenlijk zijn we allemaal wandelaars…
Volg “Vera Wandelt” blogs
Rond 1880 wilden de Amsterdammers steeds vaker een gasaansluiting in hun woning. Op verschillende plekken in Amsterdam herrezen gasfabrieken. Eind 1921 bleek kolengas niet langer lucratief en saneerde men de vervuilde gebieden. Hoewel de meeste steden in Nederland na de aardgasvondst in Groningen hun gasfabrieken lieten slopen, bleven in Amsterdam veel fabriekscomplexen bewaard en kregen ze een hernieuwde bestemming. De afgelopen jaren maakten we veel wandelingen in Amsterdam en daarbij deden we vier gasfabrieksterreinen aan.
Westergasfabriek
In 1883 bouwde men de grootste steenkolengasfabriek in Nederland, de Westergasfabriek. Het steenkoolgas gebruikte men voor de verlichting van gebouwen en straten. De architect Isaac Gosschalk ontwierp de gebouwen in Hollandse neorenaissance stijl.
Sinds 2002 is het terrein een Cultuurpark met een filmhuis, theater en evenemententerrein. Met de wandeling “Oud West” uit de wandelbundel “Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdam” kwamen we over het Westergasfabriek complex. We wandelden langs de iconische gebouwen en maakten we terras stop bij het Ketelhuis. De namen van de gebouwen herinneren nog steeds aan de tijd van toen.
Ook met een route van de Avondvierdaagse Westerpark kwamen we door het gebied. Toen wandelden we meer over het groene gedeelte van het complex. Met de route liepen we letterlijk door de oude gashouders. De plek waar men ooit gas opsloeg, stond nu een reiger aan de waterkant.
Oostergasfabriek
Vanaf 1885 bouwde men de Oostergasfabriek. Ook Isaac Gosschalk ontwierp hier de gebouwen op dit fabrieksterrein. Er kwamen drie woonhuizen, zes fabrieken, twee gashouders en installaties. De gasproductie stopte in 1923. Een aantal van de gebouwen kreeg een andere functie. Zo kwam in de Stokerij een zwembad en in de gebouwen langs de Ringvaart een melkfabriek.
Tijdens de wandeling “Ten oosten van de Amstel” uit de gids “Wandelen buiten de binnenstad van Amsterdam deden we het complex aan. We wandelden over het oude fabrieksterrein waar de gebouwen van weleer nog zichtbaar waren. Om de gebouwen heen zagen we nieuwe appartementen en winkels. Ook heeft het stadsdeelkantoor van Amsterdam Oost een plek gekregen tussen het herleefd erfgoed.
Met de wandeling “Amsterdam: Herleefd erfgoed in Centrum en Oost” van routemaker Gerard Goudriaan kwamen we over het oude terrein. We dronken een drankje in het café-restaurant Poesiat & Kater, dat is gevestigd in de oude Ammoniakfabriek en vroegere dierenasiel.
Zuidergasfabriek
In de wijk Overamstel stond tot 1967 de Zuidergasfabriek. De meeste van de fabrieksgebouwen zijn gesloopt, maar een aantal gebouwen zoals de watertoren uit 1910 is behouden en is rijksmonument. Om de toren heen start men in 2019, nadat de bodem is gesaneerd, de aanleg van Park Somerlust, met een monumentaal hek en wandelpaden langs de Amstel.
Met de wandelroute “Ten oosten van de Amstel” deden we niet alleen de Oostergasfabriek aan, maar wandelden we ook langs het Zuidergasfabrieksterrein. We liepen over een vlonder langs de Amstel. Enkele boten lagen aan de steigers en de palen in het water waren bewoond door aalscholvers. Meerkoetjes liepen met hun grote grijze zwemvliezen over de houten kade en in de verte zagen we de beeldbepalende watertoren van het vroegere gasfabrieksterrein.
Noordergasfabriek
De Noordergasfabriek bouwde men in hetzelfde jaar als de Zuidergasfabriek in 1913. Deze fabriek moet de omringende dorpen in Noord van gas voorzien. In 1924 ging het fungeren als distributiestation en nu is het industrieel erfgoed een verzamelgebouw.
Met de wandelroute “Amsterdam: Herleefd erfgoed aan het IJ” van de routemaker Gerard Goudriaan kwamen we onlangs langs dit noordelijk gasfabriek terrein.
Geef een reactie