1951 – 2023
Bron: Het Parool
Auteur: Marjolijn de Cocq
Je moet er wel even voor naar boven kijken. En dat doet het winkelend publiek in Oostpoort op het Oranje Vrijstaatplein ten enenmale niet. Laat staan dat het stilhoudt om de bronzen woorden te lezen rondom de voet van de 3,5 meter hoge zuil waarop het beeld De vrijheid van de gedachte van de Amsterdamse stadsbeeldhouwer Hildo Krop rust. Twee peuters op loopfietsjes racen er rondjes omheen, dat wel.
Het is een gedicht van de classicus P.C. Boutens, dat Hildo Krop (1884-1970) inspireerde toen hij de opdracht kreeg een kunstwerk te maken voor de PTT-telefoniecentrale aan de Pieter de Hoochstraat, waar het vanaf 1951 bij de entree stond. ‘Gesproken of geschreven, leent het Woord/ de vleuglen van zijn moeder, de gedachte,/ en snelt, verstild, bij dagen en bij nachten/ Alweegs naar zijn bestemming voort.’
Roeptoeteren
Het gevleugelde Woord, zoals verspreid door posterij, telegrafie en telefonie, staat hier letterlijk te roeptoeteren. En het Woord, gehouwen in kalksteen, is hier mannelijk. Naakt torent hij uit boven een liggende vrouw, met imponerend brede ribbenkast en iets minder imponerend geslacht (collega op de krant: “Het is ook koud buiten…”). Zijn handen heeft Het Woord als megafoon geheven om zijn vrije gedachte over de Watergraafsmeer te schallen.
Er is veel gesold met het beeld, voor het op 26 februari 2019 tegenover Stadsloket Oost werd onthuld in bijzijn van Krops gelijknamige kleinzoon, die zich sterk maakt voor de bescherming van het erfgoed van zijn grootvader. Op de verjaardag van de sociaal-realistische kunstenaar uit Steenwijk die (hij was bakkerszoon en had een koks- en bakkersopleiding gedaan voor hij voor het kunstenaarschap koos) door Gerard Reve ook wel de ‘stadskoekenbakker’ werd genoemd.
Glazen kolos
Toen de PTT in 1995 naar Sloterdijk verhuisde, verdween De vrijheid van de gedachte in een depot. In 2003 werd het herplaatst bij de glazen kolos aan de La Guardiaweg, waar de PTT onder de nieuwe naam KPN naartoe verhuisde. Maar toen KPN in 2010 vertrok, bleef het achter. Het beeld was in 2015 inbegrepen bij de deal toen de Omnam Investment Group het complex aankocht, maar die vond het niet passen bij het beoogde viersterrenconferentiehotel.
De naakte ‘engel’ werd gedemonteerd en verdween weer in opslag, ditmaal bij TK Hergebruik in Amstelveen – een mooie Nederlandse naam voor een firma die ‘circulair’ en ‘cradle to cradle’ hoog in het vaandel heeft staan. Er werden kopers gezocht, en via Het Hildo Krop Museum in Steenwijk kwam het beeld onder de aandacht van stadsdeel Oost, dat het voor 24.000 euro aankocht. En zo staat De vrijheid van de gedachte nu op het Oranje-Vrijstaatplein – hoog Sammy, kijk omhoog Sammy!
Geef een reactie