Vroege voorjaarsbode?

Bron: #Dwars door de buurt – editie 219

De winter is nog geen dag oud als er naast het fietspad van de Radioweg twee nijlganzen lopen met negen kuikens die een dag daarvoor uit het ei zijn gekropen. Een vroege voorjaarsbode is het niet want nijlganzen broeden het hele jaar door. Dat op zich is al een zeldzaamheid.

In het Egypte van de farao’s was de nijlgans een heilig dier en hij komt op vele afbeeldingen voor. Hij werd als siervogel gehouden, wist te ontsnappen en in 1967 worden voor het eerst verwilderde nijlganzen in onze streken waargenomen. Hun exotische naam klopt niet helemaal omdat het een gansachtige grote eend is.

Gesnater
In de tweede helft van oktober zijn ze beiden begonnen met het aanslepen van takken en twijgen voor het nest. Het verschil tussen man en vrouw kun je niet zien, maar wel horen aan het veelvuldig gesnater waarmee ze contact met elkaar houden. Haar geluiden zijn hoger dan die van hem, net als bij ons. Hun veren hebben lichte grijsgroene tinten met ook rood en oker. Rond de hals zit een donkerbruine kraag en op hun onderborst een vlek in dezelfde kleur. Ze hebben een rode iris en de poten zijn roze. Nijlganzen leven vooral op het land in de nabijheid van water, maar kunnen ook diep in het bos of hoog in de bomen een nest hebben.

Brute kracht
In het ooievaarsnest dat op een hoge paal op een eiland in de vijver staat heeft het gezin nijlgans zich gevestigd en eind november legt het vrouwtje er minstens negen eieren. Ooit heb ik tijdens een vaarexcursie als natuurparkgids, zestien jongen geteld die achter hun ouders aanzwommen. Ze worden driekwart meter lang en wegen dan zo’n tweeënhalve kilo. Met grote overlevingsdrang en brute kracht worden vossen, honden en roofvogels verdreven. Concurrentie schakelen ze uit door de kuikens van andere eendachtigen te verdrinken.

Na bijna een maand broeden zijn er negen kuikens in het ooievaarsnest uit de eieren gekomen. Zodra ze droog zijn en kunnen lopen worden ze één voor één door vader nijlgans op het gras gezet waar moeder de jongen onder een hoepelrok van uitgezette veren warm houdt.

Op de dag voor Kerst leven er nog acht kuikens en voor oudjaar wordt er een jong door een fietser aangereden, wat commotie door getuigen tot gevolg heeft. De dierenambulance wordt gebeld en toen waren er nog zeven jongen.

Invasieve exoot
Het gezin nijlgans wordt door buurtgenoten gevolgd en bijgevoerd. Het zijn planteneters. Ze eten zaden, bladeren, grassen, stengels, kruiden en waterplanten. Ook lusten ze insecten, wormen en kleine zoogdieren.

Het nieuwe jaar is negen dagen geleden begonnen. De jongen op de foto zijn dan drie weken oud en al ligt er ijs op de vijver, het deert hen niet.

Buurtgenoten hebben zich verbonden met het gezin nijlganzen maar de Europese en ook onze wetgeving denkt er anders over. De Vogelbescherming doet onderzoek naar schadelijke invloeden op inheemse populaties door deze gansachtige grote eend. In ons land leven ondertussen zo’n tienduizend paartjes. Nijlganzen worden gezien als invasieve exoot. Daarom mogen ze worden afgeschoten en het kan zijn dat u nijlganzenvlees op de Dappermarkt koopt, maar dan eet u wel een eend. #

Dick Feenstra