Van school verwijderd. Jood

1941 – 1995
Auteur: Jo Haen

In 1995 werd in de toenmalige Technische School op het Timorplein een kunstwerk onthuld ter herinnering aan de 103 Joodse leerlingen, die in de 2e W.O. op deze school zaten. Na de zomervakantie van 1941 moesten de jongens midden onder de les naar beneden gaan om zich bij de conciërge te melden. Nadat een leerling zijn naam genoemd had werd er gevraagd: “Jongen, ben jij een jood ?” Degene die op deze vraag ‘ja’ zei kreeg te horen dat hij de volgende dag niet meer op school mocht komen.

Dat was alles. Ook de klasse-onderwijzer zei niets. De ouders van Ab Caransa begrepen er niets van. “Heb je dan geen brief meegekregen ?” Nee, dat had hij niet. Je werd toch alleen maar van school gestuurd als je iets ergs had uitgehaald ? “Maar”, zeiden velen weer, “als het hierbij blijft…. die school kun je altijd later nog inhalen”.
Geen van de jongens heeft ooit nog niets van de school gehoord en slechts één jongen, Ab Caransa, heeft de Sjoa overleefd.
Op de leerlingenkaart kwam te staan: Van school verwijderd. Reden: Jood.

Een boek met deze zin als titel en geschreven door Ab Caransa bevat documenten betreffende de verwijdering van joodse leerlingen van Amsterdamse ambachtsscholen in 1941.

Pas in 1995 werd dus dit kunstwerk geplaatst waarbij ook Ab Caransa en zijn vrouw aanwezig waren. Het monument bestaat uit 2 delen. Op het ene deel staan joodse schoolkinderen en op het andere deel schoolkinderen uit deze tijd.

De bijpassende tekst is als volgt :

Zoveel jonge levens zijn verwoest.
Omdat ze tot een “ander ras” behoorden.
Na al die tijd is het verdriet om hen
Nog steeds niet te verwoorden.
Noem slechts één naam.
Hun beeld komt weer naar voren.
Zij zullen, in de geest,
Over het nooit gedolven graf
Voor altijd bij ons horen.

Ter herinnering aan de 101 vermoorde joodse leerlingen. 1941 – 1995
BKM
Monique Nieberg
Kees Vlietman
Kees Wolfrat

P.S.
Tijdens de verbouwing van het gebouw tot Stay Okay was het kunstwerk tijdelijk opgeslagen. Sinds 2010 hangt het kunstwerk in een gang beneden in het gebouw, zoals op bijgaande foto is te zien. De herinnering aan de omgekomen leerlingen moet worden levend gehouden. Ze mogen niet worden vergeten.