Uitvaart als spiegel van het leven

Bron: #Dwars door de buurt – editie 221

Onze buurt kent vele specialiteitenwinkels en -bedrijfjes. De eigenaren barsten van het enthousiasme en de kennis over de producten en diensten die ze aanbieden. Alle reden om daar eens een kijkje te nemen. Deze keer: David en Liva Elders. Ze hebben een begrafenisonderneming.

Vraag aan jongeren wat ze later willen worden en ze antwoorden piloot of dierenarts. Of tegenwoordig influencer of YouTuber. Had David Elders op jonge leeftijd al de wens om begrafenisondernemer te worden?

In zijn fraai ingerichte uitvaartcentrum, schuin tegenover de hoofdingang van de begraafplaats de Nieuwe Ooster, vertelt David hoe hij na zijn studie, samen met zijn vader en een van zijn broers, op reis was door India. ‘We waren daar getuige van een openbare lijkverbranding, het gebruikelijke ritueel in India om afscheid te nemen. Wat ik me nog goed herinner: een arm van de dode gleed opzij. Een jongetje van een jaar of tien duwde met een stok de arm weer liefdevol terug. Die scène, met dat lijk en die jongen, die zonder schroom die arm terugduwde, zette mij aan het denken over hoe anders men daar met de dood om gaat dan in Nederland. Hier mogen kinderen niet eens bij de begrafenis
aanwezig zijn, laat staan dat ze een arm van het lijk mogen verleggen.’

Verdorie verliefd
‘Dood en verval waren (en zijn ook nu vaak nog) in Nederland heel erg uit het zicht verbannen. Heel vreemd eigenlijk, want de helft van je leven ben je aan het vervallen. Ik vond het interessant om daarover na te denken, ook omdat ik een studie filosofie achter de rug had. Mijn vader, zelf ook filosoof, spoorde me aan om iets met die ideeën te doen. Zo is het gekomen.’

Het is mede aan David te danken dat er in Nederland de laatste tijd anders gedacht wordt over de dood en het afscheid nemen, zegt zijn vrouw Liva. Het is persoonlijker geworden en minder door taboes omgeven. Liva komt uit een Franse familie die al generaties lang uitvaartbedrijven en -benodigdheden (zoals grafstenen) runt, waar ook zij van kinds af aan in werkte. ‘Ik had me heilig voorgenomen om later niets meer te doen in de uitvaartwereld. En toen raakte ik verdorie verliefd op David, haha.’ Liva draait nu volop mee in het uitvaartcentrum. Ook hun twee nog studerende kinderen werken er regelmatig.

Geen herkansing
De website van David laat zijn filosofische inslag zien. ‘De dood is tegelijkertijd beangstigend en intrigerend. Zij is beangstigend omdat wij het leven moeten verlaten en niet weten of er iets voor in de plaats komt. Zij is intrigerend omdat zij onvermijdelijk én nauwelijks denkbaar is.’ Als motto staat op de site: ‘De uitvaart als spiegel van het leven’. David: ‘Hoe je een uitvaart vormgeeft is persoonlijk; er zijn wat mij betreft geen regels. Wat past bij jou? Ik schep de voorwaarden voor de manier waarop mensen afscheid willen nemen van hun dierbare. Een voorbeeld: iemand wilde begraven worden in een kist beschilderd met naakte mannen, waarmee hij wilde uitdrukken dat hij van mannen hield.’

De belangrijkste vaardigheid van een uitvaartbegeleider is snel en foutloos kunnen organiseren. David: ‘Mensen zijn geëmotioneerd als er in hun omgeving iemand is overleden; ze zijn een beetje van de wereld. In zo’n situatie moeten wij het hoofd koel houden. Er is geen herkansing.’ Liva: ‘En tegelijkertijd moeten we lief zijn. Lief? Ja, we hebben te maken met mensen op hun allerkwetsbaarst. #

Wim Crezee

Informatie over het uitvaartcentrum staat op davidelders.nl
Op deze site staan ook prachtige gedichten en muziekfragmenten over de David en Liva Elders: afscheid nemen van je dierbare is persoonlijker geworden dood en het sterven als thema.