Gratis warme maaltijd voor wie het nodig heeft

Bron: NRC.nl

In de Indische Buurt kunnen bewoners tijdens de coronacrisis gratis maaltijden bestellen. Wijkinitiatieven en ondernemende buurtbewoners brachten in korte tijd samen een hele machinerie op gang. „Hou vol, er komt echt een einde aan deze periode.”

Bij Buurthuis Archipel op het Makassarplein wordt gewoonlijk drie keer per week gekookt voor buurtbewoners. Het is ook een uitgiftepunt van de Voedselbank. „Na de eerste corona-persconferentie verdubbelde het aantal maaltijdaanvragen”, vertelt leidinggevende Shazia Russo Ishaq. „Dat konden wij niet aan. Hoe konden de vrouwen die het eten maken, dit op veilige afstand doen? Er waren veel buurtbewoners bij wie thuis bezorgd moesten worden. Hiervoor ontbrak de mankracht. En we brandden door ons budget.” Deze zorg vormde de opmaat naar een grootscheeps maaltijdproject voor kwetsbare bewoners in de Indische Buurt.

Russo Ishaq zocht steun bij de kwartiermaker van ‘Samen Vooruit – Indische buurt aan zet’: een community van actieve bewoners en ondernemers die, aansluitend bij de behoefte van de buurt, sociale vraagstukken aanpakken. „Er was een video-conference met verschillende spelers in de wijk, met de insteek: ‘Laten we samen de mensen in onze buurt helpen die in nood zijn’.” Besloten werd om samen maaltijden voor kwetsbare bewoners te maken, uit te delen en te bezorgen. Er zijn zeven ‘buurtplekken’ betrokken, met elk hun eigen netwerk van bewoners en vrijwilligers.

Ruim 2.000 maaltijden per week
„Duizend maaltijden per week was onze inzet: het werden er meer dan tweeduizend”, zegt Tim Doornewaard van Samen Vooruit. Deze schaalgrootte kon worden bereikt doordat horecagroep 3WO aanhaakte (de naam staat voor ‘drie wijzen uit Oost’: de drie eigenaars van een twintigtal Amsterdamse horecaondernemingen wonen in Oost). Riad Farhat: „We hebben nogal wat mensen in dienst, terwijl onze ondernemingen dicht zijn. Dat is uiteraard stressvol. Maar toen Tim ons vroeg te helpen, zeiden we gelijk ja.” In de productiekeuken op de Veemarkt bereiden de koks van 3WO nu vegetarische maaltijden voor de Indische Buurt. Farhat: „Het klinkt misschien raar, maar dit initiatief geeft juist energie. Liever iets doen voor een ander, dan stilzitten.” De grootleverancier, die door corona met veel voedingsmiddelen bleef zitten, was bereid om tegen inkoopprijs te leveren.

Ook Linda Moerland, business controller bij een Amsterdams bierbedrijf, wil graag iets doen voor haar buurt. Ze is daarom als vrijwilliger betrokken bij een wekelijkse buurtlunch en nam voor het maaltijdenproject de communicatie en fondsenwerving op zich. Sinds half april kwam via www.gofundme.com 13.500 euro aan schenkingen binnen van ruim 330 buurtgenoten. Daarmee konden de ingrediënten en verpakkingsmaaltijden voor bijna 5.500 maaltijden worden betaald (kostprijs: € 2,50 per stuk). Het is nog niet voldoende om in de vraag te voorzien. Doornewaard: „De porties worden kariger, de fondsenwerving moet doorlopen.”

Het Diaconaal Centrum Oost in de Elthetokerk, middenin de Indische Buurt, is een van de uitgiftepunten. „Normaal zijn wij een ontmoetingsplek voor mensen uit allerlei culturen, maar door corona konden onze koffieochtenden en andere activiteiten natuurlijk geen doorgang vinden”, vertelt beheerder Geert Jan Nordeman. Op maandag, woensdag en vrijdag tussen twaalf en twee kunnen bewoners hier de bestelde maaltijden ophalen. Op vrijdagochtend staat Nordeman in alle rust papieren tasjes uit te vouwen voor de 133 maaltijden van vandaag. „Hiermee kunnen wij toch een rol van betekenis spelen voor de buurtbewoners. Maar het draait niet alleen om het eten: het gaat er ook om dat we in contact blijven met mensen.”

Zwijgzaam nemen ze het in ontvangst
„De een is ziek, de ander heeft geen geld, weer een ander geen tijd: iedereen die een maaltijd wil, kan die van ons krijgen”, vertelt Stefan Martin, die de maaltijden verstrekt. Hij is vrijwilliger bij de diaconie (maatschappelijk werk) in de Elthetokerk. Er staan grote kratten vol plastic maaltijdbakjes. Vandaag schaft de pot: „weer” pasta pesto, en „iets… met zoete aardappel”. Met dank aan museumrestaurant Hermitage kunnen er ook nog tachtig kleine pizza’s en salades worden verdeeld. Al met al een heel keuzemenu, waar Martin de mensen een voor een geduldig doorheen leidt: „Fred, hoe gaat het? Jij mag drie maaltijden meenemen: wil je tweemaal pasta en eenmaal zoete aardappel of andersom? Als je een oven hebt, mag je ook een pizza.” Een vrijwilliger van de leefgemeenschap boven de Elthetokerk pakt de maaltijden in. De mensen nemen het eten zwijgzaam in ontvangst.

Als iedereen op de gemarkeerde plekken blijft staan, gebeurt alles op veilige afstand. „Supermaaltijden hoor”, zegt een vijftiger voor ze met haar papieren tas (gekanteld om de minipizza horizontaal te houden) de regen ingaat. „Het is niet makkelijk om kwetsbaar te zijn”, antwoordt een bleke zeventigplusser wanneer Stefan haar vraagt hoe het gaat: „Mensen maken zich druk wanneer ze eindelijk weer op het terras mogen zitten. Ik heb heel andere zorgen.”

Sarah Klerks van Buurthulp Oost coördineert dit afgiftepunt: de bestellingen komen bij haar binnen en buurtbewoners die willen helpen met uitdelen of bezorgen kunnen zich bij haar melden. „Normaal kan ik wel drie weken op zoek zijn naar een vrijwilliger die een hulpvraag van een bewoner kan vervullen. In deze coronaperiode en dankzij Samen Vooruit is een WhatsAppje nu vaak al voldoende om iemand te vinden. Ook als ik bijvoorbeeld iemand zoek die Arabisch spreekt.”

Diana van der Tuuk is een van de buurtbewoners die zich aanmeldde om te helpen: „De riviercruises waarop ik werk, liggen plat. Stilzitten is niks voor mij, ik wilde iets doen voor de mensen in de buurt die het moeilijk hebben.” Drie dagen per week fietst Van der Tuuk nu met maaltijden rond tot in de uithoeken van Oost. Haar buurman en „coronabuddy” Jasper de Wilde, die bij de Kinderbescherming in Rotterdam werkt, besloot mee te doen. De twee beginnen de mensen bij wie ze bezorgen al aardig te kennen: van de weduwe die al zes weken binnen zit tot de ernstig zieke man, van wie ze de verzorger ook kennen. De Wilde vindt iedereen erg dankbaar: „Dat maakt het leuk om dit te doen.”

‘Ik ben helemaal alleen’
Van der Tuuk kent in eigen kring niemand die het zo moeilijk heeft als deze buurtgenoten. Een vrouw op leeftijd opent de deur en steekt haar gelijk een chocoladereep toe. Van der Tuuk probeert hem niet aan te nemen, maar kan het gebaar niet weigeren. „Mijn man is vorig jaar ineens overleden, ik ben helemaal alleen, de muren komen op me af”, vertelt de vrouw in één adem. „Hou vol, er komt echt een einde aan deze periode”, zegt Van der Tuuk. „Maandag ben ik er weer.”

Laura Jansma