100 jaar liefde voor de atletiek

Bron: #Dwars door de buurt – editie 238

‘Niet te vroeg, boef’, zegt de trainer tegen de ieniemini die hem als eerste voorbij stuift. Hij was al gestart voordat het sein werd gegeven. De ieniemini’s van 6 jaar en de mini´s van 7 van atletiekvereniging AV’23 doen proefstarts. Dadelijk beginnen ze aan hun eerste onderdeel van de clubkampioenschappen: een sprint van 40 meter. Straks volgen nog verspringen, balwerpen (als voorloper van speerwerpen) en de 400 meter.

AV’23 bestaat honderd jaar en viert dat zaterdag 30 september met de clubkampioenschappen, een reünie, de presentatie van een kloek eeuwboek 100 jaar liefde voor de atletiek en een feest.
Iets verderop op de sintelbaan is een groep van 25 jongens en meisjes onder 11 jaar bezig met de warming-up. Zij moeten dadelijk aantreden voor het kogelstoten. Het najaarszonnetje schijnt vriendelijk, uit een box die ze hebben meegenomen naar de baan klinkt een rapper.
‘Atleten, gereedmaken’, roept de starter even later. De (ienie)mini’s lopen naar de startblokken, waarvan de voetjes zorgvuldig zijn afgesteld door hun trainers. ‘Op uw plaatsen.’ Sommige (ienie)mini’s kijken bij anderen af welke houding ze moeten aannemen. Een jongen laat het startblok ongemoeid en start rechtop. ‘Klaar.’ Het startschot klinkt en weg zijn de benjamins van AV’23. Even later ravotten ze in de klimtoestellen in het speeltuintje naast de sintelbaan.

Grote betrokkenheid
Met 670 leden, van wie ruim de helft jonger dan 18 jaar, is AV’23 een bloeiende vereniging. De wachtlijst is lang en telt 370 personen. Dankzij de successen van Femke Bol en Sifan Hassan is atletiek populair. ‘Het begon met Dafne Schippers’, zegt bestuurslid Mark Vermeer. ‘Mijn dochter heeft dankzij haar voor atletiek gekozen.’
‘Het voelde meteen heel vertrouwd’, zegt Vermeer, die zelf nooit aan atletiek heeft gedaan. Toegankelijk, ontspannen sfeer, jeugdleden die trainer worden en actieve leden en ouders die meer doen dan de twee verplichte dagdelen dat ze moeten opdraven, noemt hij als andere pluspunten.
Die betrokkenheid is weleens anders geweest, blijkt uit het eeuwboek: ‘De jaarvergadering wordt in 1951 weer eens slecht bezocht. Elk wegblijvend lid krijgt een boete van 50 cent. Het helpt geen zier.’ In hetzelfde boek stelt wedstrijdsecretaris Cees de Nood vast dat leden moeilijk te porren zijn voor ‘structurele functies’. Voor ad hoc klusjes zijn altijd wel vrijwilligers te vinden.

Teamsport
Bij AV’23 komt zowel de topsporter als de recreatieve sporter aan zijn trekken. Vermeer: ‘Wij zouden graag een Femke Bol afleveren, maar vinden het net zo belangrijk en misschien wel belangrijker dat iedereen bij ons lekker kan bewegen. Voor beide categorieën hebben we toptrainers in huis.’
Aan het begin van de middag hapt een meisje van onder de 11 op de 400-meterfinishlijn naar adem en laat zich huilend vallen. Twee medeloopsters helpen haar overeind en steken haar armen omhoog opdat ze meer lucht krijgt. Even later bij de meisjes onder 18 komt een atleet op grote achterstand binnen. Clubgenoten die al zijn gefinisht wachten haar luid juichend op. Ze wordt bedolven onder de high fives.
‘Het is een teamsport’, zegt een moeder die beide taferelen met genoegen heeft gadegeslagen. ‘Je kunt je individueel verbeteren, maar je doet als team mee. Je pept elkaar op, je viert samen overwinningen en verwerkt samen verlies.’ Samen en met elkaar, luidt het motto van de vereniging.

Damesafdeling
De voorloper van AV’23, de Athletische Vereeniging 1923, is een afsplitsing van de Amsterdamse Atletiek Combinatie AAC en is opgericht door zeven jonge mannen die zich opwonden over ‘het slechte peil der leden’. De matige prestaties weten zij aan de ‘damesafdeling’, vrouwen werden daarom geweerd door de nieuwe atletiekclub. Hoewel zeven jaar na de oprichting ‘de eerste clubavond met dames’ werd georganiseerd (Het was een groot succes, aldus het eeuwboek) duurde het tot 1968 eer AV’23 terug kwam van deze dwaling en de club werd opengesteld voor vrouwen en meisjes.

Records
Chris Berger (1911-1965) is de grootste naam die AV’23 heeft voortgebracht, de sintelbaan is naar hem vernoemd. In 1934 evenaarde hij het wereldrecord op de 100 meter. Hij legde het koningsnummer van de atletiek af in 10,3 seconden, het is de beste prestatie die ooit is geleverd door een atleet van AV’23.
In het midden van de jaren dertig behoorden twee sprinters van AV’23 tot de wereldtop. Wil van Beveren zorgde in 1936 voor de beste olympische prestatie van de club ooit. In de finale van de 200 meter eindigde hij als zesde in Berlijn.
De met de hand geklokte 10,3 van Berger bleef tot 1965 het Nederlands record en tot 2022 het clubrecord. In dat jaar snelde Elvis Afrifa (25) naar 10,22. Ook het clubrecord van Van Beveren op de 200 meter heeft Afrifa verbeterd. Van hem wordt veel verwacht, al is het de vraag of hij volgend jaar in Parijs de veertiende olympiër van AV’23 wordt. Hij is door een hamstringblessure langdurig uitgeschakeld.

Toekomst
Bij de jeugd is Maud de Jong een opvallende atleet. Afgelopen seizoen werd zij Nederlands indoorkampioen onder 18 op de 800. Dit jaar liep zij als 15-jarige de 800 in 2.06,36, waarmee zij tweede op de Nederlandse ranglijst aller tijden staat. Op de 1500 staat zij zelfs eerste op de ranglijst: 4.22,85.
Het ereschavot is later die middag eerst voor de mini’s. De bekers hebben ze in hun knuistjes geklemd. Op verzoek van de speaker houden ze hun in het zonnetje schitterende trofee omhoog en worden ze luid toegejuicht door de uitpuilende tribune. #

Rietje Dijkman, een klasse apart
Rietje Dijkman (84), die al in de 40 was toen ze begon met atletiek, is een verhaal apart. Het erelid van AV’23 pakt record na record en heeft tientallen kampioenschappen (wereld, Europees en Nederlands) in oplopende leeftijdsklassen (vanaf 40+) gewonnen.
In Nederland heeft ze geen concurrenten. Op de Europese kampioenschappen voor Masters in 2004 scherpte ze drie wereldrecords aan in de categorie 65+. Dijkman hoopt 100 te worden en dan het record op de 100 meter te lopen. Het huidige record staat op 39,62 seconden.

Jaap Stam