De Tuintrail, een groene loper door Oost

Bron: #Dwars door de buurt – editie 221

De Tuintrail is een wandelroute bedacht door tuinder en buurtbewoner Hendrikje Veerman met als doel een verbinding te maken tussen groengebieden in Amsterdam-Oost. Het traject loopt van station Sciencepark via verschillende tuinen en groene initiatieven naar tuinenpark Amstelglorie en weer terug.

Met onder andere een audiotour, educatieve verhalen, extra’s voor kinderen en aangepaste routes voor rolstoelgebruikers, mikt dit groene initiatief op een breed publiek. Op 20 juni wordt de Tuintrail gelanceerd.

Verbinding maken
Hendrikje Veerman ontvangt mij op haar volkstuin bij Nieuwe Levenskracht. We zitten buiten, middenin de natuur. De koolmeesjes zijn er druk in de weer. Een kraai vliegt weg met een zojuist geroofd ei in zijn snavel. Hendrikje vertelt hoe het idee van de Tuintrail is ontstaan: ‘De brief die de gemeente in de zomer 2020 stuurde over de gewenste toegankelijkheid van de tuinparken triggerde om te bedenken wat er beter kan. Met het idee om verbinding te zoeken via een wandeling, benaderde ik andere tuinparken en groene organisaties in de buurt. Iedereen reageerde meteen enthousiast!’ In de herfst begon het plan vorm te krijgen en Hendrikje diende de ‘Tuintrail’ in voor een bijdrage van Oost Begroot. Hoewel het project een aantal stemmen tekort kwam voor deze subsidie, vond het stadsdeel toch een mogelijkheid om het initiatief mee te financieren. Hiermee kunnen de geplande audiotour, flyers, educatief en promotiemateriaal bekostigd worden. Hendrikje heeft een team met jonge mensen die het project vormgeven in tekst, beeld en techniek. ‘Maar vergeet niet mijn man David te noemen; hij heeft de hele wandeling uitgeschreven. Echt veel werk.’

Bijzondere verhalen
Hendrikje spreekt regelmatig met initiatiefnemers van activiteiten op de tuinparken. Ze heeft contact met ondermeer Jeugdland, Anna’s tuin en Ruigte, Tuinpark Nieuwe Levenskracht, Tuinpark Hof van Eden, Kinderboerderij De Werf, Natuurjebestebuur in de sportparken Voorland, Arboretum De Nieuwe Ooster, De Bloementuin van Darwin, Tuinpark Klein Dantzig, Volkstuinpark Amstelglorie, Park Frankendael en de Joodse Begraafplaats. Voor de audiotour van de Tuintrail verzamelt ze verhalen die specifiek iets vertellen over initiatieven op die locatie. ‘Er zijn overal enthousiaste vrijwilligers met bijzondere verhalen. Op Amstelglorie heb je Jon, een specialist in solitaire bijen. De Bloementuin van het Darwinplantsoen is een plek waar Sonja mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt. En Roos doet op Jeugdland leuke dingen met kinderen.’ Ze ziet het als een meerwaarde dat het bij elkaar brengen van al deze initiatieven veel mogelijkheden biedt om samen te werken en kennis te delen.

Verrassende wandeling
Enthousiast geworden door het verhaal van Hendrikje Veerman, besluit ik de trail zelf te gaan lopen. Op een nog koude maar veel belovende lentedag in april start ik de wandeling op het pleintje bij het station van het Sciencepark. In een gebied waar ik al jaren wandel met mijn hond en waarvan ik de omgeving dus behoorlijk goed ken. Dacht ik. Want met de route op mijn iPhone word ik onderweg gewezen op vleermuizenkasten, vlindertuinen, een ecolint, de pracht van De Nieuwe Ooster, leer ik iets over wadi’s en permacultuur enzovoort. Ik kom door straten en parkjes die ik nog niet ken. En ik geniet van de nieuwe stadswijk aan de Amstel op weg naar tuinenpark Amstelglorie. De Tuin-trail laat zien hoe de natuur in de stad mensen inspireert en verbindt en geeft wandelsgewijs een inkijkje in de diverse leefgebieden van Amsterdam-Oost.

Inclusief
De wandelroute is geschikt voor de lange afstand wandelaars, maar kun je ook in kortere stukken knippen. Er zijn altijd opties om ergens op bus, tram of metro te stappen. Horeca en bankjes onderweg bieden mogelijkheden om even uit te rusten. Via de audiotour hoor je verhalen die iets specifieks vertellen over die locatie. Bij de ijsvogelwand en de wadi’s krijg je bijvoorbeeld informatie over het hoe en waarom.
De Tuintrail is ‘inclusief’, d.w.z. voor slechtzienden de audio-app, voor slechthorenden de KIJK-app en de flyers, er zijn aparte rolstoelroutes, plus een markering van aantrekkelijke (natuur,-speel)plaatsen voor gezinnen. En de wandelroute blijkt heel geschikt om met je hond te doen! #
Meer informatie: https://hallowatergraafsmeer.nl/project/7587/tuintrail-oost

Anna ten Bruggencate

Dit kom je tegen tijdens de wandeling:

►Nieuwe Levenskracht
Dit tuinenpark is opgericht in 1933 en ligt tussen sportvelden, spoor en A-10. Behalve de tuinders (151 tuinen) en hun gezinnen, hebben veel dieren hier hun plek gevonden. Het park vormt onderdeel van het ecolint een ononderbroken natuurstrook die loopt van Sciencepark tot Nieuwe Meer. Hierdoor kunnen kleine zoogdieren en amfibieën zich ongehinderd verplaatsen.

►Natuurjebestebuur
Deze vrijwilligersorganisatie zorgt voor het natuurbeheer aan de randen van de sportparken Middenmeer en Voorland. Naast onderhoud en monitoring van de nestkastjes verzorgen de vrijwilligers ook de ijsvogelwand en de vlinderidylle.

►Rainproof
Op de Brink (Betondorp) is een mega-gootsteen aangelegd door de stichting Rainproof. Deze vangt het regenwater op in een heel groot waterreservoir onder het plein. Zo zorg je in natte tijden dat het rioolsysteem niet overbelast raakt, en dat je in droge tijden genoeg water hebt voor alle beplanting op het plein.

►Wadi
Een wadi is een met grind en zand gevulde greppel of sloot, die water zowel kan vasthouden als infiltreren. Tijdens de wandeling kom je meerdere wadi’s tegen.

►Arboretum
Op de begraafplaats De Nieuwe Ooster staan bijzondere loof- en naaldbomen: een bomentuin ofwel arboretum. De gelijknamige stichting verspreidt met rondleidingen en educatief materiaal de kennis over de bomen en de aanleg van het bomenpark.

►Park en bloementuin Darwin
Een rustgevende sfeervolle plek langs de verkeersdrukte van de Gooiseweg. De in het midden van het park gelegen bloementuin wordt door ongeveer 40 vrijwilligers onderhouden. De geometrische aanleg en plantenkeuze zorgen voor een bijzondere ervaring.

►Amstelglorie
Op dit tuinenpark staan maar liefst 440 huisjes! Hier is goed te zien en te horen hoe de stad steeds dichterbij komt. Amstelglorie staat regelmatig onder druk van gemeenteplannen voor bebouwing. Een bijzonder initiatief is het onderzoek van Jon de bijenman, dat ook te horen is op de audiotour.

►Oeverbos
Langs de Amstel net voorbij de A2 richting Utrecht, ligt deze eigenlijk verwaarloosde ruimte tussen de woonboten en de doorgaande weg. Hierdoor konden er moerassige stukjes ontstaan en blijven. Gelukkig laat ook de gemeente dit stukje natuur met rust!

►Klein Dantzig
Een volkstuinenpark met 120 huisjes aan de rand van Park Frankendael en grenzend aan de schooltuinen. Veel aandacht geven de tuinders aan natuurlijk tuinieren om insecten, vogels, amfibieën en kleine zoogdieren een goed leefklimaat te bieden.

►Joodse Begraafplaats Zeeburg
Een deel van dit cultureel erfgoed is het laatste jaar toegankelijk gemaakt voor wandelaars. Maar het grootste stuk is een oase van rust voor dieren, zoals buizerd, karekiet, vos en reptielen en heeft daardoor een bijzondere ecologische waarde.

►Buurttuin Oost Indisch Groen
Een educatieve ontmoetingsplek aan de rand van het Flevopark waar mensen gestimuleerd worden hun ideeën met betrekking tot duurzaamheid te ontwikkelen. Inspirerende plek. Een van de eerste initiatieven m.b.t. stadstuinieren.

►Jeugdland
Een ideale plek voor kinderen. Roos organiseert kinderworkshops op ‘het eetbare eiland’ waar de deelnemertjes vlierbessenlimonade, kruidenbloemboter of wilgenfluitjes leren maken.

►Anna’s Tuin en Ruigte
Buurtbewoners en studenten beheren dit unieke plekje op het Sciencepark. In de Tuin wordt permacultuur gebruikt, in de Ruigte kan de natuur haar gang gaan. Met excursies, lessen en informatieborden wordt de opgedane kennis gedeeld.

Extra informatie is te vinden op de websites van de organisaties.